İstanbul’da Osmanlı Dönemine ait ilk hanlar Fatih Sultan Mehmet tarafından inşa edilmiştir. İlk inşa edilen han ise Bedesten yakınındaki Bodrum Kervansarayı’dır. İstanbul Hanları, Eminönü, Beyazıt, Haliç bölgesinde toplanmıştır.

Önceki yazımızda sizler için Eminönü bölgesinde yer alan hanları anlatmıştık. Bu yazımızda ise Beyazıd bölgesinde yer alan hanları sizler için inceleyeceğiz. 20. Yüzyıl’ın başlarına kadar süren han inşaatları, 19. Yüzyıl itibari ile işlevini yitirerek ticarethanelerin yer aldığı iş hanlarına dönüşmüştür.

Beyazıd bölgesinde yer alan hanların çoğunun mimari özellikleri ne yazık ki bozulmuş durumda. Bölge içerisinde yer alan en önemli hanlar ise şu şekilde;

Bodrum Hanı

Kapalıçarşı caddesinde yer alan han, İstanbul’da yer alan en eski han olarak bilinmektedir.  Fatih Sultan Mehmet tarafından İstanbul’un fethinin hemen sonrasında yaptırılmıştır. Han eski bir Bizans yapısı üzerine kurulmuş olup, 31 oda ve 4 dükkana sahiptir. Keten bezi tüccarları tarafından dağıtım merkezi olarak da kullanılmıştır. Fakat dışarıdan mal getiren tüccarların bu usulün dışına çıktıkları ve başka yerlerde dağıtım yaptıklarının öğrenilmesi üzerine yazılan bu hükümle keten ve pembe (pamuklu) bezlerin yine eskisi gibi Bodrum Hanı’na getirilip buradan kethüdâları ve yiğitbaşıları eliyle bezzâzlara dağıtılması emredilmektedir. Ayrıca gümrük eminlerinin bez denklerini doğrudan doğruya Bodrum Hanı’na yollamaları da hatırlatılarak kimsenin “kadimden olagelen bu işleme” karşı koymaması istenmektedir. Bodrum Hanı 1895 zelzelesinde büyük ölçüde zarar görmüş ve aslî mimarisine uymayan biçimde tekrar kullanılır hale getirilmiştir. Han uygulanan inşaat işlemleri sebebi ile özelliklerini kaybederek günümüze ulaşmıştır.

Simkeşhane

Fetih sonrası İstanbul’da yapılan ilk eserler arasında yer alır. Simkeşhanenin bulunduğu alan Bizans döneminde ortasında I. Theodosius’a ait üç gözlü bir Zafer Takı olan Tauris Forumu idi. Fatih Sultan Mehmet, 1470-1475’te bir rahibin evinin yıkıntıları üzerine sikke basılan bir darphane yaptırmış ve fetihden sonraki ilk altın sikkeler burada kesilmiş. 1660,1683 yıllarındaki büyük üç yangından ve depremlerden büyük zarar gören bina, IV. Mehmet’in karısı ve III. Ahmet’in annesi Râbia Gülnüş Sultan tarafından 1707 de Sarayın Başmiman Mehmet Ağa’ya yemden yaptırılmış. Binaya bir sebil, çeşme, sıbyan mektebi ve mescit ilave edilerek 18. inci yy. görüntüsü kazandırılmış. “Şehir Kütüphanesi Kurma ve Yaşatma Demeği” Derneğince İstanbul Belediyesinden 49 yıllığına kiralanarak onartılmış. Bu çalışmalar sırasında kazılardan çıkan Tauris Forumuna ait parçalar bir Açıkhava Müzesi şeklinde yerleştirilmiş, yapının var olmayan ön kanadının bulunduğu yere de bir sıra dükkanın bulunduğu bir pasaj yapılmış. Simkeşhane binası günümüzde İl Halk Kütüphanesi olarak kullanılıyor.

Çuhacı Hanı, Elçi Hanı, Hasan Paşa Hanı (Süpürgeciler Hanı),  Taş Han ise bu bölgede yer alan diğer hanlar.

Kaynaklar

http://img.fatih.bel.tr/assets/photo2014/haberler/onemli_eserler/simkeshane.JPG?w=750&h=250&mode=crop

Yeni blog yazılarımızdan, Rentiva.com avantaj ve fırsatlarından haberdar olmak için bizi takip etmeyi unutmayın.

https://www.facebook.com/rentivacom/

https://www.instagram.com/rentivacom